بیمه زنان خانه‌دار تصویب شد اما …!

بیمه زنان خانه‌دار تصویب شد اما …!

عدم تخصیص بودجه کافی،پاشنه‌آشیل عدم اجرای طرح بیمه زنان خانه‌دار است

فانیگما: بیمه زنان خانه‌دار ۱۰ سال فراز و نشیب را از سر گذراند تا بالاخره در آستانه به پایان رسیدن دوره دولت دهم؛بگویند: «۲۰۰ هزار زن خانه‌دار در سال ۹۲ بیمه می‌شوند!»این در حالی است که طی سه سال اجرای اولیه طرح بیمه زنان خانه‌دار تنها ۳۰ هزار زن خانه‌دار تحت حمایت سازمان بهزیستی از میان ۱۹ میلیون نفر زن خانه‌داری که منتظر اجرای طرح بودند،از بیمه برخوردار شده‌اند و این بار نوبت به مریم مجتهدزاده،رئیس پیشین مرکز امور زنان و خانواده ریاست‌جمهوری رسیده بود که پس از همه وعده‌های مسئولان دولتی در ماه‌های قبل برای اجرایی کردن طرح‌ها و لایحه‌های بر زمین مانده،از اجرایی شدن طرحی سخن بگوید که با وجود فراز و نشیب‌های فراوان پس از ۱۰ سال تنها کلیات آن در ستاد ملی زن و خانواده مصوب شده وهنوز به مرحله تصویب در هیات دولت دهم نیز نرسیده بود.

از سویی دیگر، شهیندخت مولاوردی، معاون رئیس‌جمهور در امور زنان و خانواده می‌گوید: «هم‌‌اکنون درمورد طرح بیمه زنان خانه‌دار در حال گزارش‌گیری هستیم و پس از ارزیابی کارشناسی در چارچوب رویکردی که در کشور حاکم شده است، آن را به مرحله اجرا درمی‌آوریم. اکنون ۱۰۰ میلیارد تومان برای بیمه کردن ۲۰۰ هزار زن خانه‌دار در سال‌جاری در مجلس شورای اسلامی تصویب شده است،این در حالی است که دولت با کسری بودجه چندین هزار میلیارد تومانی در سال‌جاری روبه‌روست.»در زمینه بیمه زنان خانه‌دار و علت عدم تخصیص بودجه کافی توسط نهادهای مسئول به این طرح، توران ولی مراد دبیر ائتلاف اسلامی زنان به تهران‌امروز می‌گوید: «طرح تصویب شده است، اما بودجه‌اش دیده نشده است.این طرح با اولویت زنان سرپرست خانوار بودجه دریافت کرده است.بودجه‌ای که اصلا برای این تعداد زن کافی نیست.موضوع اصلی این است که هرگاه کسر بودجه به‌وجود می‌آید بر امور زنان تاثیرش آشکار می‌شود.»

بیمه زنان خانه‌دار در اولویت کار مجلس

«بیمه زنان خانه‌دار،یک تامین مادی و امنیت برای زنان محسوب می‌شود.» این گفته‌های مهناز بهمنی،نماینده مجلس نهم است.او درباره مزیت‌های این طرح می‌گوید: «این طرح باید حتما به‌صورت جدی پیگیری شود. زیرا خانه‌داری هم یک شغل به‌شمار می‌آید و باید زن در فراز و نشیب زندگی‌اش از لحاظ مادی آرامش داشته باشد.گاهی پیش می‌آید که وقتی زندگی یک زن به سرانجام می‌رسد مرد خانواده تجدید فراش می‌کند و این زن است که باید امنیت روانی و مالی در این زندگی داشته باشد. زنی که مدت‌هاست در خانه عمرش را گذاشته است و حالا باید تلاش‌هایش نتیجه‌ای داشته باشد.» این نماینده زن تاکید می‌کند: «نمایندگان زن مجلس با تمام توان از این موضوع دفاع و سعی می‌کنند بودجه بیشتری برای این طرح اختصاص دهند.» از سویی دیگر،چندی پیش شهلا میرگلوبیات،نماینده مجلس نهم درباره به اجرا درآمدن بیمه ۲۰۰هزار زن خانه‌دار تا پایان امسال به خبرآنلاین گفته بود: «بین حرف و عمل فاصله بسیار است. منابع مالی طرح باید مشخص شود. وقتی بودجه امسال انقباضی در نظر گرفته شده است،دولت چگونه می‌خواهد این موضوع را عملی کند؟» او ادامه می‌دهد: «این طرح برای دولت بار مالی دارد به همین دلیل بعید است که به نتیجه برسد.شورای نگهبان هم با آن موافق نیست.» میرگلوبیات می‌گوید: «زیرساخت‌ها باید فراهم شود و سعی بر این باشد که مرحله به مرحله طرح را به اجرا درآوریم. مثلا بیمه شدن درصد اندکی از این زنان را در سال ۹۲ و درصد دیگری را در سال ۹۳ مد نظر قرار دهیم به این ترتیب تا پایان برنامه ۵ ساله پنجم میزان قابل‌توجهی از این زنان بیمه شده‌اند.تنها راه،پلکانی اجرا کردن آن از دهک‌های پایین جامعه است.»

طرح تصویب شده،اما اجرا نشده است

نیره اخوان بی‌طرف،نماینده مجلس نهم نیز معتقد است: «طرح زنان بی‌سرپرست خانواده و خانه‌دار قرار بود تا پایان برنامه پنج ساله دولت ۲۰۰هزار نفر را تحت پوشش قرار دهد که هنوز این طرح اجرایی نشده است.بالاخره این طرح تضمینی برای زنان خانه‌دار است و ما سعی می‌کنیم این موضوع را تا عملی شدن پیش ببریم.»از سویی دیگر،حاجی علی،دبیر ستاد ملی زن و خانواده می‌گوید: «عدم تناسب بیمه‌های تامین اجتماعی اجباری با وضعیت شغلی و درآمدی زنان خانه‌دار،بالا بودن میزان سهم بیمه شونده و انتخاب جامعه آماری گسترده به‌عنوان پایلوت طرح از مشکلات عدم اجرای طرح بیمه زنان خانه‌دار در دوره‌های قبلی خود بود.عدم طراحی مکانیسم تخصصی و ساز و کار بیمه‌ای و عدم تعیین دستگاه‌های خاص و ثابت به عنوان متولی،همچنین مقطعی بودن طرح‌ها و عدم استمرار آنها مشکل این طرح در دوره‌های قبلی بود. تامین اعتبارات موقت و عدم ثبات ردیف بودجه‌های خاص و عدم وجود قانون و بودجه پایدار و همچنین عدم تناسب بین ساز و کارهای تعریف شده در طرح‌های بیمه‌ای زنان خانه‌دار با ویژگی‌ها و شرایط مختلف زنان خانه‌دار نیز از ایرادات وارد بر طرح‌های پیشین بود.»او بارها تاکید کرده است: «احتساب خانه‌داری به عنوان شغل از اولین ملزومات و گام‌های اجرایی شدن بیمه زنان خانه‌دار است و استفاده از ظرفیت شرکت‌های بیمه خصوصی از دیگر پیشنهادات ستاد ملی زن و خانواده بود که توانست مشکلات عدم اجرای بیمه زنان خانه‌دار را مرتفع کند.»در حالی مسئولان از حل مشکلات بیمه زنان خانه‌دار خبر می‌دهند که هنوز خبری از اجرایی شدن آن نیست و معلوم نیست که بیمه زنان خانه‌دار در کدام ایستگاه متوقف شده است؟

رئیس‌جمهور به وعده‌های خود عمل کند

در گرماگرم انتخاب و بازار داغ شعارها و وعده‌های مختلف،رسیدگی و بررسی امور زنان در صف اولیه مطالبات ریاست‌جمهوری ایستاده بود.قبل از انتخابات دکتر حسن روحانی،بارها از رسیدگی به مسائل زنان سخن گفت تا جایی‌که به‌طور ویژه در مورد بیمه زنان اعلام کرد: «پوشش خدمات بیمه‌ای باید بین همه زنان جامعه بخصوص زنانی که سرپرستی خانواده را برعهده دارند،گسترش یابد. در دولت تدبیر و امید پوشش بیمه خدمات تامین اجتماعی برای زنان برقرار خواهد شد و معیشت مردم،به‌ویژه معیشت زنان بهبود خواهد یافت.»اما حالا انتخابات تمام شده است و هنوز این وعده‌ها تحقق نیافته است.بیمه زنان خانه‌دار تصویب شده است،اما به مرحله اجرایی نرسیده است.توران ولی مراد،فعال امور زنان می‌گوید: «ما همچنان در انتظار هستیم تا رئیس‌جمهور وعده‌های خود را در قبال زنان عملی کنند.متاسفانه در مورد طرح بیمه زنان خانه‌دار مشکل اصلی عدم وجود بودجه کافی است و کلا این موضوع وجود دارد که هرگاه جایی کمبود حادث می‌شود این نقصان بر سر زنان آوار می‌شود.»از سویی دیگر،«معاونت امور زنان باید به‌طور جدی پیگیر این موضوع باشد،در واقع این نهاد باید صدای زنان باشد و مطالبات این بخش از جامعه را به گوش مسئولان برساند.درست است که در زمینه بیمه زنان خانه‌دار کمبود بودجه وجود دارد اما این قشر از زنان جامعه به حمایت جدی نیاز دارند،که این حمایت از طریق بهزیستی و تامین اجتماعی به سرانجام خواهد رسید.

تعویق ۱۰ساله قانون تصویب بیمه زنان

نتایج بررسی مرکز پژوهش‌های مجلس نشان می‌دهد با گذشت یک دهه،«توفیق چندانی در بیمه اجتماعی زنان خانه‌دار حاصل نشده است.»چرا که این قانون در سال ۱۳۸۱ در مجلس مصوب و به موجب آن سازمان بهزیستی موظف شد سالانه حداقل یک میلیون زن خانه‌دار را بیمه کند اما این طرح هنوز به‌طور جدی اجرا نشده،متوقف شد و مسئولان نیز دلیل اجرا نشدن آن را کمبود اعتبار اعلام کردند.در آن سال قرار بود زنان خانه‌دار با پرداخت ماهانه ۱۰ هزار تومان خود را بیمه کنند.مبلغی که نیمی از آن را بهزیستی می‌پرداخت و نیم دیگرش را زنان خانه‌دار و آنها پس از ۲۰ سال از مزایای بیمه بهره‌مند می‌شدند.قرار بود هرساله با افزایش بودجه،زنان بیشتری تحت پوشش بیمه قرار گیرند و تا طی مدت کوتاهی همه زنان ایرانی تحت پوشش بیمه قرار گیرند.اما سازمان بهزیستی در مدت ۳ سال از اجرا، تنها ۳۰ هزار زن خانه‌دار را تحت پوشش قرار داد.شاید به همین دلیل بود که اجرای طرح بیمه زنان خانه‌دار به وزارت رفاه محول شد و با وجود اصرار این وزارتخانه ‌در اجرا، این طرح نیز به سرنوشتی مشابه با سایر طرح‌های مصوب حوزه زنان دچار شده و هیچ‌گاه عملیاتی نشد تا جایی‌که وزارت رفاه اعلام کرد بیمه این گروه، کار آسانی نیست و بهتر است «بیمه زنان خانه‌دار نیازمند» را جایگزین بیمه زنان خانه‌دار کنیم. این در حالی است که در آخرین اخبار رسیده میزان حق بیمه زنان تا ۲۵ هزار تومان در ماه افزایش یافته است.

کمبود بودجه،نبود امکانات و هزار بهانه دیگر باز بر سر راه‌حل مشکلات زنان وجود دارد.اما زنان همچنان با صبوری در انتظار به تحقق پیوستن وعده‌های مسئولین هستند تا زنی که سال‌ها در خانه کار کرده است و چراغ خانواده را روشن نگاه داشته بتواند لااقل بهره‌ای ناچیز از خدماتش داشته باشد.