loading...
خانه خبر(جی 10)
آخرین ارسال های انجمن
دانشجویان پزشکی بازدید : 180 سه شنبه 16 آذر 1395 نظرات (0)

محمدرضا تاجیک ، تحلیلگر متفاوت

 محمدرضا تاجیک در زمره تئوریسین ها و افرادی است که مورد مشورت چهره های اصلاح طلب قرار می گیرد. او البته تفاوت هایی دارد با افرادی همچون عباس عبدی یا سعید حجاریان. او برخلاف آنها زمان زیادی است که حسن روحانی را نقد می کند و موضعی متفاوت دارد درباره نوع مواجهه اصلاحات با جریان منتسب به اعتدال. او در تازه ترین اظهاراتش نقدهای جدیدی به حسن روحانی و دولت یازدهم داشته است.

محمدرضا تاجیک متولد 1337، نویسنده، مترجم و فعال سیاسی اصلاح طلب است. محمدرضا تاجیک در سال 1356 در رشته علوم سیاسی دانشگاه تهران پذیرفته شد و با وقوع انقلاب، تحصیلاتش ناتمام ماند. پس از آن به مدت 2 سال در مدرسه عالی شهید مطهری درس های طلبگی خواند. او تفاسیر متعددی مانند تفسیر المیزان را مطالعه کرد و به رئالیسم علمی مرحوم طباطبایی علاقه نشان داد. در سال 1361 در کمیته مرکزی گزینش آموزش و پرورش و سپس در نهاد ریاست جمهوری مشغول کار شدو همین فضا هم به مطالعه گسترده آثار و متون فکری گروه های مختلف پرداخت.
 
محمدرضا تاجیک؛ اصلاح طلب ضد روحانی
 
 
تاجیک بعد از گشایش دانشگاه ها در پی انقلاب فرهنگی به تحصیلاتش ادامه داد و در سال 1369 فارغ التحصیل شد. در شوراهای اولیه دفتر تحکیم وحدت به عنوان نماینده دانشگاه تهران حضور یافت. پس از فارغ التحصیلی در مقطع لیسانس، تحصیل در مقطع فوق لیسانس علوم سیاسی دانشگاه آزاد و فوق لیسانس روابط بین الملل دانشگاه تهران را پی گرفت. او از پایان نامه فوق لیسانس روابط بین الملل در دانشگاه تهران با عنوان «دکترین های امنیت ملی» دفاع کرد اما دفاع از پایان نامه فوق لیسانس علوم سیاسی اش را که در زمینه جنبش های جدید اجتماعی بود را ناتمام گذاشت و برای ادامه تحصیل به انگلستان سفر کرد.

در پایان نامه «دکترین های امنیت ملی» رویکردهای تجدید را در عرصه امنیت ملی مورد بررسی قرار داد و به نقد رویکردهای سنتی و توسعه محور در این عرصه پرداخت. تاجیک در دانشگاه «اسکس» انگلستان تحصیل در رشته نوین «تحلیل گفتمان» را آغاز کرد. بلافاصله پس از دفاع از پایان نامه فوق لیسانس یعنی در سال 1372 با دفاع از تز دکترایش با عنوان «دگر بودگی و هویت» فارغ التحصیل شد و قبل از برگزاری جشن فارغ التحصیلی به ایران بازگشت.
 
پس از بازگشت عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی شد و به تدریس علوم سیاسی در این دانشگاه پرداخت. تاجیک در دوران ریاست جمهوری محمد خاتمی، مشاور رییس جمهور و رییس «مرکز بررسی های استراتژیک ریاست جمهوری» بود و در جریان انتخابات سال 1388 به عنوان مشاور ارشد موسوی فعالیت می کرد.

از حمایت تا انتقاد

با روی کار آمدن دولت یازدهم، بسیاری شنیده و دیده شد که تحلیلگران و روشنفکران اصلاح طلب از یکی بودن ژن اصلاحات و اعتدال سخن گفتند و اعتدال گرایی را بیان دیگری از مشی اصلح طلبی خواندند اما با گذشت زمان، مواضع آنان تغییر کرد.

در ابتدای سر کار آمدن دولت یازدهم، محمدرضا تاجیک در مصاحبه ای که در 28 خرداد 1392 با روزنامه اعتماد انجام داد رضایت خود را از انتخاب حسن روحانی نشان داده و گفت: «شاید در طول تاریخ معاصرمان هیچ گاه در این عمق و گستره شاهد مردمی نبوده ایم که امیدهای شان قوی تر از خاطرات شان باشد و با وجود ناملایمات و سختی ها و تنگی ها، دل خویش را به سیاهی نیالایند. نگاه شان را به ناامیدی نیارایند و ساز انفعال و عدم حضور را کوک نکنند. تردیدی ندارم که امروز ما شاهد زیباترین، لطیف ترین، زلال ترین و آگاهانه ترین روح امید در جامعه خود هستیم. مردم ما با حضور سرشار از آگاهی خود آموختند که اگرچه درهای رویاهای انسان های در سختی و تنگی، کوچک و کوچک تر می شوند اما با امید می توانند شرایط را دگرگون کنند.»

من بسیاری از پرهای پرواز امیدم را کنده ام

اما گویی این امید برای تاجیک دیری نپایید، چنان که در 25 شهریور ماه 1392 در گفتگو با روزنامه «بهار» چنین گفت: «من دولت کنونی را یک قهرمان نمی بینم، بنابراین مطالبات سیاسی خود را در جعبه ای کوچک گذاشته و تقدیم می کنم. من بسیاری از پرهای پرواز امیدم را کنده ام، مبادا زیادی اوج بگیرد و ناامیدم کند. دوست ندارم امید به این زودی ها ترکم کند، بنابراین مطالباتم را حداقلی کرده ام و برای شکرانه نعمت روزنه ای گشوده و وزش نسیمی را هر روز به جای می آورم.»
 
محمدرضا تاجیک؛ اصلاح طلب ضد روحانی

تاجیک در این گفتگوی دوم، خطاب به اصلاح طلبان گفت که در این دولت، نسبت به دولت گذشته، روزنه و دریچه ای و نه دری و دروازه ای روی جامعه مدنی گشوده خواهد شد و بنابراین اظهار امیدواری کرد که «بازیگران جمعی غیردولتی ما بتوانند از این روزنه عبور کنند و در پس این روزنه عمارتی نو و مستحکم بنا نهند.»

تاجیک در یادداشتی تند در «مهرنامه» در مهر ماه 1392 گفتمان اعتدال را «هلو انجیری» خواند. او با متهم کردن دولت روحانی به نداشتن پایگاه مردمی نوشت: «حواریون این جریان را عمدتا باید در تکنوکرات ها، بوروکرات ها و قشری از بازاری ها، تجار و زمین داران جست جو کرد. فقط پایگاه اجتماعی گسترده مردمی، این جریان را به نوعی جیره خوار دو جریان اصلی جامعه یعنی راست سنتی و اصلاح طلبی، کرده است و از این رو، این جریان جغرافیای فعالیت خود را در جایی در میانه آن دو قرار داده و در هنگامه تسابق و رقابت سیاسی تلاش می کند. در قاب و قالب «هلو انجیری» ظاهر شود تا هلویی ها و انجیری های جامعه را به طرف خود جذب کند.»

دولت «اعتدال» در حال تبدیل شدن به دولت «اختلاط» است

اصلاح طلبان به محض راهیابی حسن روحانی به پاستور پروژه «عبور از روحانی» و یا «مستاجر 4 ساله» را در دستور کار خود قرار دادند؛ پروژه ای که محمدرضا تاجیک در اردیبهشت ماه 1392، در تایید آن در گفتگو با روزنامه شرق اظهار داشت: «از شدت و گستره حمایت اصلاح طلبان به دولت کاسته شده است.»

تاجیک در گفتگوی خود تاکید کرد که حمایت از دولت تدبیر و امید امری زمان پرورده است و چنانچه دولت تدبیر و امید نتواند برای چالش های پیش روی جامعه تدبیری بیندیشد کلیدش بسیاری از درها را روی خودش خواهد بست و حامیانش را پشت درهای بسته رها خواهد کرد. او همچنین معتقد بود: «دولت «اعتدال» در حال تبدیل شدن به دولت «اختلاط» است و باید سریع تر خود را جمع و جور و گرایش های متفاوت و گاه متضاد درونی خود را تعدیل کند و تا دیر نشده کلید تدبیر خود را به کار گیرد.»

رییس مرکز بررسی های استراتژیک دولت خاتمی بعد از آن طی تحلیل درباره دولت یازدهم، دولت روحانی را پوپولیست خواند و گفت: «دولت روحانی، گرفتار خود و دیگران و زندگی روزمره مردم و آمریکا و مسئله هسته ای و مسائل حاشیه ای و گذشته است.
 
از این منظر، دولت کنونی را با وجود تمایزاتش با دولت قبلی، دولتی پوپولیستی می دانم که پیش و بیش از آن که دل آشوبه ذهن مردم را داشته باشد، دلمشغول جسم آنان است و بیش و پیش از آن که به گشودن درهای بسته «مدنی» بیندیشد، به گشودن درهای نیمه بسته «بدنی» می اندیشد، و بیش و پیش از آن که دغدغه «تحزب» داشته باشد، دغدغه «تزاحم» دارد، بیش و پیش از آن که دلمشغول «آزادی و دموکراسی» باشد، دلمشغول «نان و یارانه» است، و نیز بیش و پیش از آن که واهمه رضامندی احزاب و نهادهای مدنی را داشته باشد، دل نگران رضامندی کانون های قدرت در جامعه است.»

او البته خبرهای مهمی هم داشته که سعی کرده در پیدا و نهان آنها را بیان کند. آنجا که او در مصاحبه ای گفته بود: «عملکرد نمایندگان اصلاح طلب در مجلس دهم بیانگر این مسئله خواهد بود که در انتخابات ریاست جمهوری آینده آیا قرار است از یک رییس جمهور اصلاح طلب حمایت کنند یا اینکه دوباره پشت سر آقای روحانی اجماع خواهند کرد. ما در اتاق فکر اصلاح طلبی درباره دوران پس از حسن روحانی اندیشه کرده ایم و یکی از دغدغه های بزرگان جریان اصلاح طلبی همین مسئله است.»
 
محمدرضا تاجیک؛ اصلاح طلب ضد روحانی

یا آنجا که در بخش دیگری از همین مصاحبه اش گفته بود: «مشکل اصلی آقای روحانی نیست بلکه افرادی هستند که در تیم و دولت ایشان قرار دارند و تلاش می کنند صدای متفاوتی داشته باشند و در اجماع حول محور آقای روحانی انشقاق ایجاد کنند. این عده به تازگی مطالب جدیدی را در محافل خصوصی عنوان می کنند که به گوش ما نیز رسیده و ما از آن بی اطلاع نیستیم. من از این مسئله هراس دارم که همین افراد پروژه «عبور از روحانی» را از درون دولت آغاز کنند و برای رسیدن به منفعت و قدرت از گفتمان اعتدال عدول کنند.»

او البته در ابتدای امسال در یک مصاحبه دیگر هشدارهایی هم به حسن روحانی داده بود. او گفته بود: «من مشکل دولت کنونی را در قوه عاقله می بینم. دولت حسن روحانی به صورت جدی با فقدان قوه عاقله مواجه است. در شرایط کنونی کدام اتاق فکر و قوه عاقله تشخیص داده که پس از مسئله فیش های حقوقی، مخالفان دولت از چه سناریویی علیه دولت استفاده خواهند کرد؟ کدام قوه عاقله وضعیت مخالفان را رصد می کند تا استراتژی مناسب را در مقابل پاتک بعدی مخالفان به کار ببرد؟
 
قرار نیست قوه عاقله مانند کارآگاه کودنی عمل کند که هر وقت به محل جنایت می رسد، جنازه روی زمین پهن شده باشد. به نظر من آقای روحانی به دلیل روحیات و شخصیتی که دارد، زیاد علاقه به «عقل منفصل» ندارد و بیشتر به «عقل متصل» تکیه دارد. نکته دیگر اینکه عقل منفصل جدی پیرامون ایشان شکل نگرفته است. اگر دولت آقای روحانی صدای پای آینده را نشنود تا قبل از انتخابات ریاست جمهوری توسط مخالفان «چپ و راست» می شود.»

او در تازه ترین سخنانش که ذیل یک مصاحبه مطرح شده باز نقدهای تندی دارد، هم به روحانی و هم به تیم رسانه ای او.

تاجیک گفته: «اگر بخواهم صریح بگویم تنها شانس آقای روحانی در انتخابات آتی فقدان آلترناتیو است. آقای روحانی نه اینکه آلترناتیو برتر جامعه باشد و نه اینکه تنها بازیگر مقبول کشور در عرصه سیاست باشد اما چون بازیگر دیگری نیست، با کارت دیگری نمی شود بازی کرد. آلترناتیوهای دیگر از مشروعیت عمومی برخوردار نیستند که بتوانند به مثابه رقیب عمل کنند و همچنین به علت چهره نامقبولی که دارند با دست پر در صندوق آقای روحانی رأی می ریزند.

بسیاری از اصلاح طلبان بر این تحلیل هستند که چون آلترناتیوی وجود ندارد، تنها گزینه و کارتی که می شود با آن بازی کرد، آقای روحانی است و شاید برای اینکه آلترناتیوهایی که در مقابل ایشان قرار دارند، تصویر فاجعه در ذهن ترسیم می کنند، پس برای فرار از این فاجعه، عده ای به آلترناتیو کمتر کریه و زشت تر تن می دهند، بنابراین فرض من این است که در شرایط عادی همین اتفاق خواهد افتاد، نه به علت اینکه دولت کنونی دولت موفقی در عرصه های اقتصادی و سیاسی و فرهنگی بوده است چرا که دولت کنونی چندان کارنامه موفقی از خود به جا نگذاشته است اما اینکه مانعی می شود روحانی در انتخابات 96 به عنوان آلترناتیو اول انتخابات مطرح شود پاسخ خیر است، چرا که آلترناتیو رقیب ایشان به هر علتی از صحنه خارج شد و آلترناتیوهای بالقوه و بالفعلی که قرار است در مقابل ایشان مطرح شوند، از این استعداد و مقبولیت و مشروعیت برخوردار نیستند که در مقابل روحانی بازیگری داشته باشند.»

او افزوده است: «قحط الرجال نیست. بازیگرانی که با آنها بازی می کنند و ژنرال هایی که طرف مقابل می خواهد با آنها بازی کند، چهره نکرده و زمان هم اندک است. اگر قرار باشد فردی به عنوان رجل معرفی شود، قبلا باید فرآیند رجل شدن طی شده باشد. متاسفانه گروه های مختلف اجازه نمی دهند نیروی جدیدی سر بر آورد و نیروی جدیدی در قد و قامت یک رجل مطرح شود. بنابراین با کارت های مرسوم بازی می کنند که این کارت ها نمی تواند مقبولیت عامه را جذب کند و کارت هایی نیست که با آنها بتوان زیبای خفته جامعه که 40 درصد جامعه است را بیدار کرد.
 
محمدرضا تاجیک؛ اصلاح طلب ضد روحانی
 
 
با این کارت ها نمی شود فضای انتخاباتی دو قطبی خاص ایجاد کرد که بشود نیروهای مختلف اجتماعی را به صحنه آورد. بنابراین احساسم این نیست. قحط الرجال نیست؛ اجازه نمی دهیم رجال سر بر آورند و کاملا مشخص است گروه مقابل با چه کارت هایی می خواهد بازی کند و هیچ کدام از این کارت ها در سطح و شرایطی نیستند که با آقای روحانی رقابت کنند.»

تاجیک البته یک نکته مهم دیگر را نیز مطرح کرده؛ انتقاد از تیم رسانه ای دولت، آنجا که گفته: «از کدام تیم رسانه ای و اطلاع رسانی صحبت می کنید؟ تیمی که اوج فعالیتش اس ام اس کردن سخنرانی رییس جمهور در سفرهاست را نمی توان تیم رسانه ای نامید. تیم رسانه ای باید تیمی خلاق باشد که بتواند به اشکال گوناگون دیدگاه ها و مواضع آقای روحانی را در جامعه ترویج دهد و جاری کند، نه اینکه فقط سخنان رییس جمهور را کات و پیست کند، بفرستد که هر فردی می بیند بلافاصله دیلیت کند.

این فضای آماتوری رسانه ای است و به نظر من سطحی ترین کنش رسانه ای است که ممکن است پیرامون یک رییس جمهور اعمال شود. یک فضای رسانه ای شاداب و خلاق می تواند زیبایی ها را پر رنگ و زشتی ها را به حداقل برساند و هجمه ها را به فرصت تبدیل کند و جنگ های روانی را خنثی کند و ... یک تیم رسانه ای قوی کارهای زیادی می تواند انجام دهد. به نظرم دولت فعلی فاقد چنین تیم رسانه ای است و برای این مسئله تلاشی صورت نگرفته. بنابراین همواره منفعلانه عمل می کند و دائم در حال نق زدن است که چرا آن رسانه بزرگ و آن رسانه به اصطلاح ملی چنین کردند و چنان نکردند.
 
این نشانگر آن است که خلاق اکتیو عم لنمی کند و چشم انتظار آن است که رسانه های دیگر به رسانه رییس جمهور تبدیل شوند و رسانه بزرگ ما رییس جمهور را پوشش دهد. تلاشی برای آلترناتیوسازی در عرصه رسانه هم نمی کنند تا بتوانند دریچه دیگری باز و از روزنه دیگری عبور کنند و فضای دیگری برای رییس جمهور ترسیم کنند. بنابراین این عرصه کاملا دارای نقص است.»

به نظر می رسد محمدرضا تاجیک تنها تحلیلگر اصلاح طلبی نباشد که این روزها منتقد روحانی شده؛ شاید تفاوت او این باشد که حرف هایش را علنی کرده است.




منبع: هفته نامه مثلث

مطالب مرتبط
ارسال نظر برای این مطلب

کد امنیتی رفرش
درباره ما
سایت تفریحی و خبری خانه خبر (جی10) خوش آمدید
اطلاعات کاربری
  • فراموشی رمز عبور؟
  • آمار سایت
  • کل مطالب : 20730
  • کل نظرات : 271
  • افراد آنلاین : 9
  • تعداد اعضا : 3948
  • آی پی امروز : 373
  • آی پی دیروز : 326
  • بازدید امروز : 1,335
  • باردید دیروز : 739
  • گوگل امروز : 0
  • گوگل دیروز : 3
  • بازدید هفته : 2,074
  • بازدید ماه : 13,557
  • بازدید سال : 255,982
  • بازدید کلی : 9,683,337
  • کدهای اختصاصی
    خانه خبر