حضرت علی اكبر (ع) در كربلا چند سال داشتند؟

خانه خبر ـ در باره سن حضرت علی اکبر (عليه السلام) در بين علما اختلاف است،بعضي معتقدند سن آن حضرت ۱۹ سال بود که در اين صورت بايد از امام سجاد (عليه السلام) کوچک تر بوده باشد، بعضي معتقدند ۲۳ سال وعده اي ديگر ۲۵ سال را براي آن حضرت را در نظر گرفته اند.

مرحوم مقرّم مي نويسد: علي اكبر در روز يازدهم شعبان سال ۳۳هجري- دو سال قبل از كشته شدن عثمان به دنيا آمد. و اين موافق است با قول ابن ادريس(ره) در «سرائر» كه فرموده: حضرت علي اكبر در خلافت عثمان چشم به دنيا گشود.

پس در روز عاشورا آن بزرگوار ۲۷ساله بوده و تاييد مي شود به اتفاق مورّخين و علماء علم نسب كه حضرت علي اكبر از امام سجّاد (عليه السلام) بزرگتر بوده، و امام سجّاد (عليه السلام) در روز عاشورا ۲۳سال داشته اند، و اينكه بعضي سن آن جناب را ۱۷يا ۱۹سال نقل كرده اند، با اين اتفاق مغاير است، مضافاً بر اينكه شاهدي بر قول خود ندارند. (۱)

ابن شهر آشوب (ره) مي نويسد: علي اكبر هيجده سال داشت، و گفته شده ۲۵ساله بوده است. ( ۲)

محدّث قمي (ره) گويد: در سن علي اكبر اختلافي عظيم است،ابن شهر آشوب و محمّد بن ابي طالب گويند؛ ۱۸ساله بوده، و شيخ مفيد او را ۱۹ساله دانسته(۳)، بنابراين از امام زين العابدين (عليه السلام) كوچك تر بوده است. و بعضي گويند ۲۵ساله بوده و غير از اين هم گفته اند. پس علي اكبر از برادرش امام سجاد (عليه السلام) بزرگتر بود و اين اصلح و اشهر اقوال است. از شيخ اجل ابن ادريس در خاتمه كتاب حج نقل مي كند كه حضرت علي اكبر بزرگتر بوده، و آن جناب در زمان خلافت عثمان متولد شده است، و از جدّش اميرالمؤمنين (عليه السلام) روايت كرده است، و شعرا‌ در مدح او اشعار سروده اند.

ابن ادريس در رد كساني كه مي گويند علي اكبر كوچك تر بوده مينويسد:‌ در اين باب بايد به خبر اين فن كه علماء‌ نسب و تاريخ و اخبارند، مانند زبير بن بكار رجوع نمود، و نام جمعي را مي برد كه همگي علي اكبر (عليه السلام) را بزرگتر مي دانند و بر اين قول اتفاق دارند.

مرحوم ملا هاشم مي نويسد:‌ آن حضرت ۲۵ساله بوده كه دو سال از حضرت زين العابدين (عليه السلام) بزرگتر بوده، و احتمالاً اين قول اقوي مي باشد.

مرحوم مقرّم و بسياري از مورّخين نقل كرده اند:‌كه حضرت علي اكبر(عليه السلام) از امام سجاد(عليه السلام) بزرگتر است. (۴)

عدّه اي چون شيخ مفيد(ره) در « ارشاد» و طبرسي(ره) در«اعلام الوري» مي گويند:‌ امام سجّاد (عليه السلام) بزرگتر بوده بدون اينكه شاهدي بياورند.(۵)

ازدواج حضرت علي اكبر(عليه السلام) و فرزندان آن بزرگوار:

اگر بگوييم آن جناب هنگام شهادت ۲۵سال يا بيشتر داشتند حتماً‌ ازدواج كرده بودند، چون اين بزرگوار تارك اين سنّت عظيمه نخواهند بود. در حديثي «كافي» و «تهذيب» و «‌قرب الاسناد» روايت نموده اند كه بزنطي از حضرت رضا (عليه السلام) سئوال كرد:‌ آيا مي شود زني را با امّ ولد پدر آن زن تزويج نمود؟ فرمودند:‌ بلي، گفت: به ما خبر رسيده كه حضرت سجّاد (عليه السلام) چنين نمودند؟ يعني دختر امام حسن مجتبي(عليه السلام) و كنيز امّ ولد آن حضرت را تزويج نمودند.

امام رضا( عليه السلام) فرمودند:‌ چنين نيست بلكه حضرت سجّاد(عليه السلام) دختر امام حسن(عليه السلام)، و نيز امّ ولد از حضرت علي اكبر(عليه السلام) كه در كربلا شهيد شده بود را تزويج نمودند.(۶)

همچنين با توجه به زيارتنامه‌هاي حضرت به نظر مي‌رسد که ايشان نيز داراي اهل و عيال بوده‌اند. زيارت نامه ايشان اينگونه است: صلى الله عليک و على عترتک و اهل بيتک و آبائک و ابنائک.(۷)
همچنين سفارش امام صادق (عليه السلام) به ابو حمزه ثمالى که فرمود: چون به قبر حضرت رسيدي، «ضع خدک على القبر! و قل: صلى الله عليک يا ابا الحسن!» که با توجه به اين فراز، ايشان فرزندى به نام حسن داشته است.به علاوه بنا بر برخى روايات، نظير روايت «احمد بن نصر بزنطي»، حضرت على اکبر(عليه السلام)، ام ولد (کنيز) داشته است و از او صاحب فرزند بوده است. هرچند برخى از علماى انساب تصريح کرده‌اند که از آن بزرگوار اولادى نمانده و نسل امام حسين(عليه السلام) تنها از طريق امام چهارم حضرت سجاد(عليه السلام) ادامه پيدا کرده است.
--------------------
پي نوشتها:
(۱). زندگاني قمر بني هاشم و علي اكبر، مقرم، ص ۱۲.
(۲). مناقب، ج۴،ص ۱۰۹.
(۳). ارشاد،ج ۲،ص۱۰۹.
(۴). زندگاني قمر بني هاشم و علي اكبر، همان ،ص ۳۵۶.
(۵). همان،ص ۱۶-۲۰.
(۶). وسائل العرب ،ج۱۰،ص ۱۱۱ ، مجمع البحرين؛ج۶ص ۱۲۷، مصباح،ص۶۱۹.
(۷). كامل الزيارات،۲۳۹ ،ب ۷۹ ،زيارت ۱۸.

منبع : انجمن گفتگوی دینی